Warren Buffett ziet graag hogere belastingen voor de superrijken in Amerika. Sommige Nederlandse politici menen dat ook van Nederlandse veelverdieners meer gevraagd mag worden. Maar de vergelijking tussen Amerika en Nederland gaat mank, stelt Hendrik Oude Nijhuis.

Topbelegger Warren Buffett stelde enige tijd geleden in een opiniestuk in The New York Times dat hij over zijn belastbaar inkomen slechts 17,4 procent belasting betaalt. Zelfs zijn secretaresse betaalt meer, aldus Buffett. Geen van Buffett’s twintig kantoormedewerkers komt ook maar enigszins bij het lage tarief van Buffett in de buurt. De belastingdruk voor hen varieerde van 33 tot 41 procent en bedroeg gemiddeld 36 procent.

In Amerika groeien de topinkomens al lange tijd veel harder dan de inkomens van de rest. Tussen 1993 en 2011 groeiden de inkomens van de 1 procent die het meest verdient met 58 procent. De resterende 99 procent van de werkenden zag zijn inkomen slechts met 5 procent stijgen. Het inkomensaandeel van de top 1 procent van meest verdienende Amerikanen bedraagt inmiddels 18 procent van het totaal verdiende inkomen.

Hoe anders is de situatie in Nederland. De top 1 procent die het meest verdient heeft hier een inkomensaandeel van circa 5 procent. Van enige stijging is helemaal geen sprake: al decennialang bedraagt dit percentage in Nederland circa 5 procent. En wat maar weinigen weten: op Denemarken na is er geen land in de wereld waar de inkomensconcentratie aan de top zo laag is als in Nederland.

Nederland moet bezuinigen

Financieel gezien heeft ons land jarenlang op te grote voet geleefd. En daar krijgen we nu de rekening van gepresenteerd.

Begin dit jaar was het al duidelijk dat Nederland verder zou moeten bezuinigen en vooral ook hervormen om aan de eisen van Europa te kunnen voldoen. Er was toen nog tijd om pijnlijke maar verstandige hervormingen door te voeren.

Denk bijvoorbeeld aan het versneld afschaffen van de marktverstorende hypotheekrenteaftrek en het afschaffen van het onderscheid tussen nieuwe en bestaande gevallen bij de beperking van de hypotheekrenteaftrek. Jongeren worden met de huidige beperking relatief zwaar benadeeld. Maar in plaats daarvan besloten onze politieke leiders te wachten op een wonder.

Dat wonder geschiedde uiteraard niet. Doordat veel tijd is verprutst, zijn lastenverzwaringen (lees: hogere belastingen) een van de weinige overgebleven mogelijkheden om alsnog aan de eisen van Europa te voldoen. Grote vraag is echter of onze politici zichzelf - en de Nederlandse bevolking indirect - daarmee niet opnieuw in de vingers snijden.

Maximalisatie van belastingopbrengst

De PvdA en GroenLinks gaven bij de afgelopen verkiezingen aan dat er wat hen betreft een belasting van 60 procent geheven mag worden over inkomens boven 150 duizend euro. De SP vond dat nog wat te laag: zij zag meer in een toptarief van 65 procent.

Deze partijen gaan er stilzwijgend vanuit dat hogere belastingtarieven altijd leiden tot hogere belastinginkomsten. Maar dat is niet zo.

Maak de tarieven hoog genoeg en niemand doet nog iets. Werknemers zullen minder gaan werken, succesvolle ondernemers worden ontmoedigd en sommigen zullen emigratie overwegen (eerder vertrokken al heel wat financieel succesvolle Nederlanders naar België).

Het is een politieke vraag of het doel van een overheid moet zijn om belastinginkomsten te maximaliseren. Maar wat in ieder geval geldt, is dat vanaf een bepaald percentage verdere belastingverhogingen ineffectief worden omdat ze dan leiden tot juist lagere belastinginkomsten.

Verlaag toptarief

Voor Nederland is het opbrengstmaximaliserende toptarief onlangs becijferd op 49 procent. Het huidige toptarief van 52 procent is dus eigenlijk al iets te hoog. Waarschijnlijk kan onze overheid haar belastinginkomsten op termijn structureel verhogen, door het het huidige toptarief juist wat te verlagen.

Een verhoging van het toptarief waar sommige politici naar streven leidt op termijn juist tot lagere belastinginkomsten. Dan heb je én minder economische activiteit én minder belastinginkomsten om te herverdelen.

Hendrik Oude Nijhuis heeft zich jarenlang verdiept in de strategieën van ‘s werelds beste beleggers en is tevens oprichter van warrenbuffett.nl over de beleggingsstrategie van Warren Buffett.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl